จระเข้มีกี่สายพันธุ์?

รู้จักจระเข้ทั้ง 18 ชนิดทั่วโลกและความสำคัญในอุตสาหกรรมเครื่องหนัง

จระเข้ (Crocodile) เป็นสัตว์เลื้อยคลานในวงศ์ Crocodylidae ที่มีวิวัฒนาการมายาวนานหลายล้านปี ปัจจุบันมีการจำแนกจระเข้แท้ (True crocodiles) อยู่ราว 15–18 สายพันธุ์ กระจายพันธุ์ในทวีปแอฟริกา เอเชีย ออสเตรเลีย และอเมริกากลาง–ใต้ แม้ว่าจะมีหลายชนิด แต่มีเพียงบางสายพันธุ์ที่ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องหนังระดับพรีเมียม เนื่องจากคุณสมบัติของเกล็ดและผิวหนังที่สวยงาม

2. จระเข้น้ำเค็ม (Crocodylus porosus)

แหล่งที่พบเจอ : เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ออสเตรเลียเหนือ และหมู่เกาะแปซิฟิก

เป็นจระเข้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ตัวผู้สามารถยาวกว่า 6 เมตร ลำตัวสีเขียวเข้มถึงน้ำตาล มีพลังมหาศาลและเป็นผู้ล่าระดับสูงสุดในห่วงโซ่อาหาร อาศัยในน้ำกร่อยและทะเล หนังมีความแข็งแรงสูง นิยมใช้ผลิตกระเป๋าและรองเท้าหรู สถานะอนุรักษ์ Least Concern (IUCN) แต่บางประชากรถูกคุกคามจากการล่าและทำลายถิ่นที่อยู่

3. จระเข้ไนล์ (Crocodylus niloticus)

แหล่งที่พบเจอ : ทั่วทวีปแอฟริกาในแหล่งน้ำจืด

สายพันธุ์นี้มีขนาดใหญ่ รองจากจระเข้น้ำเค็ม ตัวผู้ยาวเฉลี่ย 3–5 เมตร น้ำหนักอาจถึง 750 กิโลกรัม เป็นจระเข้ที่ดุร้ายและอันตรายต่อมนุษย์มากที่สุดชนิดหนึ่ง หนังมีคุณภาพสูง ลายเกล็ดหนาแน่น นิยมใช้ในอุตสาหกรรมแฟชั่นระดับโลก ถูกจัดให้อยู่ในสถานะ Least Concern แต่ในบางพื้นที่ถูกคุกคามจากการล่า

4. จระเข้อเมริกัน (Crocodylus acutus)

แหล่งที่พบเจอ : ฟลอริดา อเมริกากลาง และทะเลแคริบเบียน

มีขนาดใหญ่ ลำตัวยาวได้กว่า 5 เมตร สีเทาอมเขียว จมูกแคบเป็นรูปตัว V เด่นชัด อาศัยในน้ำกร่อย ปากแม่น้ำ และทะเล หนังของจระเข้อเมริกันได้รับความนิยมในตลาดเครื่องหนังระดับสูง เนื่องจากให้ผิวที่เรียบและสวยงาม ถูกจัดให้อยู่ในสถานะ Vulnerable (IUCN)

5. จระเข้โอริโนโค (Crocodylus intermedius)

แหล่งที่พบเจอ : ลุ่มน้ำโอริโนโค ในโคลอมเบียและเวเนซุเอลา

เป็นหนึ่งในจระเข้ที่ใหญ่ที่สุด ตัวผู้ยาวได้กว่า 5 เมตร มีจมูกแคบ สีแทนอ่อนแต้มด้วยจุดน้ำตาลเข้ม หนังสวยแต่หายากมากเนื่องจากประชากรลดลงอย่างหนัก ถูกจัดให้อยู่ในสถานะ Critically Endangered (IUCN)

6. จระเข้นิวกินี (Crocodylus novaeguineae)

แหล่งที่พบเจอ : นิวกินีตอนเหนือ

มีขนาดเล็กถึงกลาง ยาวเฉลี่ย 3 เมตร สีเทาน้ำตาล ลำตัวมีลายเข้มที่หาง เป็นจระเข้น้ำจืดที่ฟาร์มในปาปัวนิวกินีเลี้ยงเพื่อนำหนังมาใช้ในอุตสาหกรรม เป็นสายพันธุ์ที่ฟอกหนังง่ายและให้สีสวย สถานะอนุรักษ์ Least Concern

7. จระเข้ฮอลล์ (Crocodylus halli)

แหล่งที่พบเจอ : ที่ราบสูงตอนใต้ของเกาะนิวกินี

ใกล้เคียงกับจระเข้นิวกินี แต่มีความแตกต่างทางกะโหลกและรูปร่าง หนังไม่เป็นที่นิยมในอุตสาหกรรมมากนัก แต่มีบทบาทเชิงอนุรักษ์ จัดอยู่ในกลุ่ม Data Deficient เนื่องจากข้อมูลยังไม่เพียงพอ

8. จระเข้บอร์เนียว (Crocodylus raninus)

แหล่งที่พบเจอ : เกาะบอร์เนียว

เป็นจระเข้น้ำจืดขนาดกลาง มีการถกเถียงทางอนุกรมวิธานมายาวนาน เนื่องจากบางครั้งถูกระบุว่าเป็นสายพันธุ์ย่อยของจระเข้น้ำเค็ม ปัจจุบันขึ้นทะเบียนใน CITES Appendix II เพื่อควบคุมการค้า

9. จระเข้ฟิลิปปินส์ (Crocodylus mindorensis)

แหล่งที่พบเจอ : เกาะมินโดโร และพื้นที่บางส่วนในฟิลิปปินส์

มีขนาดเล็กถึงกลาง (สูงสุด 3 เมตร) หนังสีทองน้ำตาลเข้มขึ้นเมื่อโตเต็มวัย เป็นหนึ่งในสายพันธุ์ที่ใกล้สูญพันธุ์ที่สุดในโลก (Critically Endangered) การล่าและการทำลายถิ่นอาศัยทำให้ประชากรเหลือน้อยมาก

12. จระเข้คิวบา (Crocodylus rhombifer)

แหล่งที่พบเจอ : เฉพาะในคิวบา (Zapata Swamp และ Isle of Youth)
เป็นจระเข้ขนาดเล็กแต่ดุร้ายมาก มีเกล็ดเด่นลักษณะเป็น “กรวด” สีสันสด หนังสวยงามแต่หายากมาก ประชากรเหลือจำนวนน้อย ถูกจัดในสถานะ Critically Endangered

13. จระเข้น้ำจืด (Crocodylus johnstoni)

แหล่งที่พบเจอ : ออสเตรเลียตอนเหนือ
เป็นจระเข้ขนาดเล็กถึงกลาง จมูกยาวและแคบ สีลำตัวน้ำตาลอ่อน มีลายเข้ม กินปลาเป็นหลัก หนังไม่เป็นที่นิยมเชิงการค้า แต่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศ สถานะ Least Concern

14. จระเข้แอฟริกาตะวันตก (Crocodylus suchus)

แหล่งที่พบเจอ : แอฟริกาตะวันตกและแอฟริกากลาง
คล้ายจระเข้ไนล์ แต่มีขนาดเล็กกว่าและนิสัยไม่ดุร้ายเท่า พบตามทะเลสาบและบึงน้ำจืด ได้รับการพิสูจน์ว่าเป็นคนละสายพันธุ์กับไนล์เมื่อไม่นานมานี้ สถานะอนุรักษ์ Data Deficient

15. จระเข้จมูกเรียวแอฟริกาตะวันตก (Mecistops cataphractus)

แหล่งที่พบเจอ : แอฟริกาตะวันตก
จระเข้จมูกเรียวยาว ขนาดกลาง เน้นกินปลาเป็นหลัก นิยมอาศัยในป่าดิบชื้นและแม่น้ำสายเล็ก ถูกจัดให้อยู่ในสถานะ Critically Endangered

16. จระเข้จมูกเรียวแอฟริกากลาง (Mecistops leptorhynchus)

แหล่งที่พบเจอ : แอฟริกากลาง
ใกล้เคียงกับชนิดแอฟริกาตะวันตก แต่แยกเป็นสายพันธุ์ใหม่จากการศึกษาทางพันธุกรรม อาศัยในแหล่งน้ำลึกในป่าฝน จัดให้อยู่ในสถานะ Endangered

17. จระเข้แคระ (Osteolaemus tetraspis)

แหล่งที่พบเจอ : แอฟริกาตะวันตก
เป็นจระเข้ที่เล็กที่สุดในโลก ตัวเต็มวัยยาวเพียง 1.5–1.9 เมตร สีดำเข้ม เกราะหนา ชอบอยู่ในป่าดิบชื้นและหากินตอนกลางคืน เป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์เนื่องจากถูกล่าเพื่อนำเนื้อและหนังมาใช้ (Vulnerable)

18. จระเข้แคระออสบอร์น (Osteolaemus osborni)

แหล่งที่พบเจอ : สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
ใกล้เคียงกับจระเข้แคระทั่วไป แต่ถูกจำแนกเป็นชนิดแยกตามพันธุกรรม ตัวเล็กและนิสัยค่อนข้างดุร้ายเมื่อถูกรบกวน ข้อมูลทางอนุรักษ์ยังไม่เพียงพอ (Data Deficient)

สรุป

ปัจจุบันจระเข้มีการจำแนกทั้งหมดประมาณ 18 สายพันธุ์ กระจายอยู่ในหลายทวีป แต่มีเพียงบางชนิดที่ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องหนัง เช่น จระเข้สยาม, จระเข้น้ำเค็ม, จระเข้ไนล์, จระเข้อเมริกัน และจระเข้นิวกินี เนื่องจากมีหนังที่สวยงามและคุณภาพสูง การอนุรักษ์จระเข้ทุกสายพันธุ์จึงเป็นเรื่องสำคัญ เพราะนอกจากคุณค่าเชิงเศรษฐกิจแล้ว จระเข้ยังเป็นผู้ล่าระดับสูงที่มีบทบาทสำคัญต่อความสมดุลของระบบนิเวศ

รูปภาพ

https://www.fauna-flora.org/species/siamese-crocodile/

https://www.discoverwildlife.com/animal-facts/reptiles/facts-about-saltwater-crocodile

https://www.shadowsofafrica.com/ru/nile-crocodile-crocodylus

https://en.wikipedia.org/wiki/American_crocodile

https://depositphotos.com/th/photos/orinoco-crocodile.html